دکتر توماس مک‌اِلوِین ترجمه: احمد عبدا...زاده مهنه - دانشمندان مسلمان، مسیحی و یهودی همواره بر گفت‌وگو میان ادیان ابراهیمی تأکید کرده‌اند. دکتر «توماس مک‌اِلوِین» (Thomas McElwain)، استاد آمریکایی ادیان در دانشگاه‌های اروپا و آمریکا، در کتاب خود «اسلام در کتاب مقدس» (Islam in the Bible) رویکرد تازه‌ای به این گفت‌وگو دارد. او می‌کوشد تا با تأکید بر مشترکات این سه دین، ثابت کند که اسلام و تشیع، همان ادامه منطقی ادیان یهود و مسیحیت است. این کشیش سابق فرقه تعمیدی (باپتیست) که به زبان‌های کتاب مقدس نیز تسلط دارد، در سال 1988 مسلمان و شیعه شده و نام «علی حیدر» را برای خود برگزیده است. در قسمت پیش دانستیم که مفهوم «درخت حیات» در کتاب پیدایش با امامت در ارتباط است. امروز به ارتباط دوازده امام با این عبارت می‌پردازیم. نخستین بار در پیدایش 9:2 از «درخت حیات» سخن به میان آمده است.(1) این عبارت در زبان عبری به‌صورت «عِص هَخَییم» نوشته می‌شود که از هفت حرف تشکیل شده و این هفت حرف از منظر علم حروف جالب‌توجه هستند. این هفت حرف به‌ترتیب عبارت‌اند از: عَیین، تْصاد، هـِ، خِت، یود و مِم. حرف یود دو بار تکرار شده و بنابراین در مجموع هفت حرف داریم که عدد تکامل است. برخی نام‌ها در دوازده امام تکراری است، یعنی «علی» نام چهار امام، «حسن» نام دو امام، و «محمد» نام سه امام است. نام‌های حسین، جعفر و موسی هم هریک نام یک امام هستند. حرف «ح»، آغاز نام حسن و حسین، در زبان عبری وجود ندارد و به جای آن از «ه» و «خ» استفاده می‌شود، بنابراین دو حرف «ه» و «خ» را می‌توان حروف اول حسن و حسین دانست. نام علی با «ع» و محمد و موسی با «م» شروع می‌شوند. در این میان، فقط نام «جعفر» باقی می ماند. حرف هم‌خانواده «ج» در زبان عبری «گیمِل» است که در این عبارت نیامده است. با این حال، جعفر را معمولاً با لقب «صادق» می‌شناسند. کلمه صادق به معنی راستگو در زبان عبری با حرف «تْصاد»، دومین حرف عبارت «درخت حیات»، شروع می شود. شیعیان فوراً اهمیت این نام مخفی را درمی‌یابند، چون امام صادق(ع) در تکامل تاریخی احکام شیعه اهمیت استراتژیک داشته است، بنابراین حروف اول نام دوازده امام در عبارت «درخت حیات» نهفته است. با این حال، حروف اول نام دوازده امام در این عبارت به ترتیب تاریخی نیامده است. کلمه «درخت» از حروف اول نام علی و صادق تشکیل شده است. علی، امام اول و صادق، امامی است که از نظر احکام شیعه محوریت دارد. در کلمه دوم، «ه» و «خ» یادآور امام حسن(ع) و امام حسین(ع) است که نماینده دو وجه زندگی درست، یعنی صلح و قیام در برابر ظلم هستند. حرف آخر این عبارت «م» است که نام آخرین امام شیعه با آن آغاز می‌شود، بنابراین حروف این عبارت در جای منطقی خود قرار گرفته‌اند؛ پس اگر حروف اول نام ائمه را به‌ترتیب منطقی، نه تاریخی، کنار هم بگذاریم به عبارت «درخت حیات» می‌رسیم. اما دو حرف «ی» باقی می‌مانند که در وسط کلمه «حیات» جای دارند که در زبان عبری، دو «ی» را به‌عنوان علامت اختصاری نام خدا به کار می‌برند. در قسمت آینده باز هم از «درخت حیات» در کتاب مقدس خواهیم گفت. پی‌نوشت: 1. «و خداوند هر درخت‌ خوش‌نما و خوش‌خوراک‌ را از زمین‌ رویانید، و درخت‌ حیات‌ را در وسط باغ‌ و درخت‌ معرفت‌ نیک‌ و بد را.» (پیدایش 9:2).